De Islam, het woord betekent overgave aan Allah, wordt heden ten dage door de Arabische bevolking nog net zo overtuigd beleden als het Christendom ten tijde van de Kruistochten. Dat Moslims hierin ook geloven, tonen zij gedurende de Ramadan. Zij nuttigen dan de hele dag niets. Ook roken ze niet. Zelfs water mogen ze niet drinken en in plaats van te slapen, eten zij ’s nachts. Dit houden ze ongeveer drie à vier weken vol. « Es salà cheirun min en naim »En als er vijf maal per dag van de Minaret wordt geroepen:“Er is geen andere God dan Allah!” knielen miljoenen moslims en buigen ze deemoedig het hoofd, richting Mekka, teneinde zich in het gebed, de Salat, te verdiepen. Want “bidden is beter dan slapen”-In de Socco waren het de honderden Arabische Berber vrouwen die op hun ezels uit de bergen kwamen om daar hun koopwaar aan de man te brengen. Ze bonden het dier aan een paal, gingen midden op het plein op de grond zitten, met hun verse groente en eieren voor zich uitgestald. Vele Tangerse huisvrouwen deden hier hun inkopen, want de prijzen waren in de Socco altijd lager dan in de vele Arabische winkeltjes, de zogenaamde bacals. Daar kon men overigens wel van alles kopen, uitgezonderd het vlees dan. Hoe dan ook, varkensvlees is voor een Arabier toch altijd uit den boze, volgens zijn geloof mag hij dit niet in zijn bloed hebben. Ook verkocht men in die winkeltjes geen wijn of andere alcoholische dranken. Je hoorde dat de meeste eigenaars van café’s en restaurants Spanjaarden en Fransen waren. Sommige Engelsen bezaten wel een aantal minder in aanzien zijnde hotels, maar ze beheerden wel het fraaie hotel ‘El Minzah’.Je wandelde er wel eens heen. Van daaruit had je een prachtig uitzicht over de stad en de haven. En kon je de Spaanse bergen aan de overkant van de zee zien liggen. Dat was nog geen dertig kilometer verderop, maar hoe kwam je daar?Onder dat hotel bevond zich een luidruchtig asiel voor oude en lijdende ezels, ooit opgericht door een reeds lang overleden Engelse dierenvriend. En van alle diersoorten is het toch wel de ezel voor wie jij de meeste tederheid koestert! Trouwens, wie droomt er niet van een ritje achterstevoren op een ezel te maken, net als DIK TROM?Op een dag zag je een hele karavaan met van die grijze muildieren door de nauwe straatjes van Tanger sjokken, stuk voor stuk bepakt en bezakt met meubeltjes en andere spullen. Het was iemand die zo verhuisde. Wat in Europa een kruiwagen of een bestelauto doet, vermag daar een ezel. Ineens, zonder waarneembare reden, bleef de eerste echter staan en dientengevolge ook alle anderen, achter hem. En wat men ook deed of hoe men ook schreeuwde, hij was gewoon niet meer vooruit te branden. Dagelijks kon je in Tanger zulke taferelen waarnemen. De geniale regisseur Jozef von Sternberg vond de ezel kennelijk zo onweerstaanbaar, dat hij hem al in de openingsscène van zijn film MOROCCO gebruikte. Er wordt volop op het dier gemept, ook wordt er aan hem gesjord en getrokken, maar deze-ezel-anno-1930 is al net zo koppig als alle anderen en volhardt in zijn weigering. Hij blijft rustig staan. Die schattige langoor met zijn vaak witte snuit, zo sober en geduldig, is een van de meest ondergewaardeerde en liefste viervoeters die er rondlopen. Een ezel wordt ons traditiegetrouw altijd voorgesteld als oerdom, maar op de hele wijde wereld bestaat er geen enkel ander levend wezen dat zo consequent nee blijft zeggen tegen iets dat hem opgedrongen wordt, en dat hem niet zint. Neem nou die stellingname, eveneens gesymboliseerd door een ezel en waar wij, BESCHAAFDE MENSEN, dubbel om liggen van het lachen:*Een ezel bevindt zich op gelijke afstand tussen een zak met haver en een emmer vol water. En ondanks het feit dat hij het zowat begeeft van de honger en van de dorst, weigert hij een keuze te maken. En laat zich alsnog ter plekke uitgemergeld sterven*.

© Marie-José VAN DEN HOUT